Infrastructuur en platformen

Productbeleidboek 2025

Centric volgt de ontwikkelingen op het terrein van infrastructuur en platformen op de voet. Bij iedere ontwikkeling wordt bekeken of die moet leiden tot een vrijgavetraject voor onze applicaties en welke planning daarbij kan worden gehanteerd.

Productbeleidboek 2025

Ook wordt bekeken, mede op basis van het ondersteuningsbeleid van onze toeleveranciers, in hoeverre de ondersteuning van platformen beëindigd kan of moet worden. Dit vanzelfsprekend na afstemming met onze klanten via de Gebruikersvereniging (GV) Centric en rekening houdend met de belangen van onze klanten.

De einddatum waarop Centric stopt met de ondersteuning van haar software in combinatie met producten van derden (zoals operating systems en databases) valt meestal samen met het moment dat het reguliere support (d.w.z. support zonder extra kosten) door de betreffende leverancier van dat product eindigt. Vanaf die datum wordt er geen ondersteuning meer gegeven, wanneer gebruikgemaakt wordt van dat component.

Actuele ontwikkelingen

We leven in een wereld waar security terecht de volledige aandacht blijft vragen. Daarom blijft Centric de focus houden op het up-to-date houden van de omgevingen. Hierin is ten opzichte van het afgelopen jaar niet veel veranderd.

Oracle Forms & Reports 12.2.1.19 is vrijgegeven in 2023 en dit blijft vooralsnog de enige ondersteunde versie.

De release van de nieuwe Long Term Support (LTS) van Oracle Database 23c door Oracle laat op zich wachten. Inmiddels is het product hernoemd naar Oracle Database 23ai om de artificial intelligence-eigenschappen te benadrukken. Mede door deze ontwikkeling is de release uitgesteld en helaas ontbreekt een exacte datum. Wanneer deze versie beschikbaar komt voor installatie, start Centric het vrijgaveproces voor applicaties uiteraard zo snel mogelijk.

Naast Windows Server ondersteund Centric ook Linux als operating system voor haar applicaties. Red Hat en Oracle Enterprise Linux versie 8.x zijn de enige vrijgegeven versies voor ondersteuning van Centric-applicaties. Red Hat Enterprise Linux en Oracle Enterprise Linux 9.x zijn nog niet vrijgegeven; medio 2025 wordt de ondersteuning hiervan heroverwogen. Suse Linux Enterprise Server ondersteuning komt volledig te vervallen.

In onderstaand schema zijn alle componenten aangegeven waarin zich wijzigingen kunnen voordoen, waardoor ketentesten noodzakelijk zijn:

Verandering in één van de componenten uit bovenstaand schema kan leiden tot een functionele test van de totale keten aan componenten, zelfs in samenhang met meerdere applicaties.

Gezien de afhankelijkheden van de verschillende componenten zijn deze laatste trajecten complex. Zo zal de aanpassing in één van de lagen specifieke eisen stellen aan besturingssystemen en daarmee ook aan de ontwikkelomgevingen. Deze aanpassingen zijn noodzakelijk om de werking van de Centricapplicaties te kunnen garanderen. Vrijgaven voor besturingssystemen worden voor specifieke rollen van het operating system uitgevoerd.

Clientplatformen

Hieronder noemen we alle beschikbare, op Microsoft gebaseerde clientplatformen die Centric op dit moment ondersteunt.

Centric ondersteunt alleen de 64-bit uitvoering van zowel Windows 10 en 11 Professional als Enterprise. De reden hiervoor is dat dit operating system hoofdzakelijk geïnstalleerd zal worden op courante systemen die gebaseerd zijn op een 64-bit-architectuur.

Centric ondersteund Windows 10 Enterprise /Professional op basis van het General Availability Channel update model. Centric stopt de ondersteuning per 14-10-2025 voor deze versies van Windows 10. Het advies is om de overstap naar een ander platform zo spoedig mogelijk in te plannen.

Centric ondersteunt Windows 11 Enterprise /Professional op basis van het General Availability Channel update model.

Besturingssystemen voor servers

Besturingssystemen voor servers zijn onder te verdelen op basis van de rol die het systeem binnen de infrastructuur speelt. Die rol is afhankelijk van de verschillende componenten die worden toegepast bij Centricapplicaties. Hieronder vindt u een overzicht van deze componenten en het type besturingssysteem.

Besturingssystemen voor:

  • Clienttoepassingen: Windows Terminal Server (Remote Desktop Services);
  • Databases: Microsoft SQL Server en Oracle RDBMS;
  • Applicatieservers: Oracle WebLogic Server (WLS), Tomcat en Internet Information Server (IIS).

Voor Windows Server 2016, Windows Server 2019 en Windows Server 2022 is, mede vanuit de installatie-eisen van onze leveranciers, een noodzaak om met een GUI (Grafische User Interface) te werken. Microsoft noemt dit de ‘Server with Desktop’. Ook Windows Server heeft een aantal mogelijkheden in de updatemethodiek. Centric zal Windows Server ondersteunen in combinatie met het Long Term Servicing Channel (LTSC)-model.

Specifiek voor Windows Server 2016 geldt dat de support vanuit Microsoft per 12-01-2027 komt te vervallen. Ook Centric zal vanaf deze datum de support stoppen. Het advies is om daar in een vroeg stadium al rekening mee te houden.

Voor Windows Server 2025 is de verwachting dat dit in de loop van 2025 door Centric vrijgeven wordt voor onze applicaties, maar een exacte datum is nog niet bepaald. We zijn hierbij afhankelijk van de support door externe leveranciers.

Databases: Oracle RDBMS

De onderstaande lijst van ondersteunde systemen is gebaseerd op een aantal criteria. Het eerste en belangrijkste criterium is de ondersteuning die de leveranciers van deze systemen bieden. Daarnaast is de duur van de ondersteuning door de leverancier van belang.

Centric maakt gebruik van de zogenaamde Container Database Architectuur (CDB). Deze architectuur is toepasbaar bij zowel Oracle Standard Edition 2 als in Oracle Enterprise Edition.

Centric adviseert om nauwlettend de security patches, volgend op de beschikbaar gestelde versie, in de gaten te houden en deze zo spoedig mogelijk te installeren. Hierbij ondersteunen wij het laatste en voorlaatste patchlevel.

Oracle heeft Oracle RDBMS 23ai aangekondigd als nieuwe Long Term Support versie van de RDBMS-software. Helaas is de release van deze versie door Oracle recent uitgesteld en op het moment van schrijven ontbreekt een releasedatum. Hierdoor kan Centric vooralsnog geen planning afgeven voor de ondersteuning van Oracle RDBMS 23ai voor haar applicaties. Tegelijk is de reguliere ondersteuning van Oracle RDBMS 19c verlengd van april 2026 naar december 2029.

Centric zal deze versie zo snel mogelijk na het verschijnen gaan testen en vrijgeven. Dit is afhankelijk van het moment waarop deze versie voor alle benodigde platformen beschikbaar is gesteld.

Databases: Microsoft SQL Server

Voor de Centricapplicaties die gebruikmaken van Microsoft SQL Server (Standard Edition) als RDBMS worden specifieke combinaties met het onderliggende platform ondersteund door Centric. Dit resulteert in onderstaande lijst van ondersteunde Microsoft SQL Server versies.

Applicatieservers: Oracle WebLogic Server

De Oracle WebLogic Server is in gebruik voor op Oracle Forms gebaseerde applicaties. Voor alle applicaties geldt dat Oracle Forms met het moderniseren van de applicatieschermen uit gefaseerd gaat worden. Oracle heeft in 2023 de levenscylus van Oracle Forms & Reports 12 verlengd tot december 2026. Om dit technisch mogelijk te maken is versie 12.2.1.19.0 uitgebracht. Oracle Forms & Reports 12.2.1.19.0 blijft daarmee gebruik maken van Oracle Java 8 en WebLogic Server 12.2.1.4.0.

Het gewijzigde Oracle-ondersteuningsbeleid van Oracle Forms & Reports botst met het ondersteuningsbeleid van Oracle Rest Data Services (ORDS). Updates van ORDS bevatten zowel functionele als security gerelateerde wijzigingen. Daarbij hebben nieuwe ORDS-versies een hogere Javaversie nodig die bij gebruik van WebLogic Server niet mogelijk is.

Om deze reden heeft Centric vorig jaar ORDS losgekoppeld van Forms & Reports. Met de uitrol van Forms & Reports 12.2.1.19 is daarom de overstap naar Apache Tomcat en Oracle

Java gemaakt voor het draaien van ORDS. Hiermee wordt de configuratie van de gebruikte ORDS-versie per applicatieomgeving individueel bijgewerkt.

Voor de Centricapplicaties die gebaseerd zijn op Oracle Forms & Reports is de Oracle Fusion Middlewaresoftware nodig. Deze bevat de WebLogic Server en de Forms & Reports-onderdelen. Beide onderdelen hebben een eigen versienummer. De combinatie is bepalend voor de ondersteuning vanuit Centric.

Met het vervallen van de support op Oracle Forms & Reports versie 12.2.1.4.0, najaar 2024, is de enige actuele versie met ondersteuning beperkt tot Oracle Forms & Reports 12.2.1.19.0.

Het vaststellen welke besturingssystemen deze versies ondersteunen, gebeurt vooralsnog op basis van dezelfde criteria als bij Oracle RDBMS. Dit heeft geresulteerd in onderstaande lijst van ondersteunde versies: 

Let op: voor het gebruik van Windows Server 2019 Datacenter Edition in combinatie met Oracle WebLogic Server geldt een supportbeperking. Voor ondersteuning moeten eventuele problemen op Windows Server 2019 Standard Edition kunnen worden gereproduceerd.

Applicatieservers: Apache Tomcat / ORDS

Zoals eerder al benoemd, wordt Oracle Rest Data Services (ORDS) met de invoering van Oracle Forms & Reports 12.2.1.19.0 niet meer op de Oracle WebLogic Server geplaatst, maar gehost op een Apache Tomcat server. Op deze manier wordt voorgesorteerd om de Oracle WebLogic Server uit te faseren.

Voor zowel Tomcat als ORDS is er een Java Runtime benodigd. ORDS ondersteunt enkel Oracle Java. Om geen Oracle Java licentie aan te hoeven schaffen, wordt er gebruik gemaakt van de (door Oracle ondersteunde) laatste Long Term Support (LTS) versie van Oracle Java. Dat is op dit moment Oracle JDK 21.0.4+. Voor het gebruik van de laatste versie van Oracle Java behoeft namelijk geen licentie aangeschaft te worden. Wel dient er, bij publicatie van

een nieuwere LTS-versie, binnen een jaar gemigreerd te worden naar die versie. Oracle Javaversie 17 wordt door Centric niet meer ondersteund.

Oracle ondersteund ORDS op Apache Tomcat 9. Vanuit security-oogpunt wordt er gewerkt met de laatst gepubliceerde Apache Tomcat 9 versie.

Applicatieservers: Microsoft IIS / .NET

Applicaties die zijn gebaseerd op .NET-ontwikkelomgevingen maken gebruik van een Microsoft Internet Information Server. Deze versies zijn als combinatie met het platform onlosmakelijk met elkaar verbonden.

De onderstaande lijst geeft alle huidige ondersteunde versies voor zowel IIS als .NET Framework weer:

Toepassing van virtualisatie

Er zijn verschillende vormen van virtualisatie. Voor de duidelijkheid beschrijven we wat Centric onder een aantal van deze vormen verstaat.

Hardware- of servervirtualisatie

Hardwarevirtualisatie is een techniek die het mogelijk maakt een besturingssysteem los te koppelen van fysieke hardware. Op deze manier kunnen meerdere virtuele servers ondergebracht worden op één fysieke onderlaag. Met hardwarevirtualisatie kunnen resources als processoren, schijfruimte en geheugen efficiënter gebruikt worden en neemt de flexibiliteit ervan toe. Er zijn meerdere methodes om deze resources te verdelen: ‘harde virtualisatie’ en virtualisatie via een zogenaamde hypervisor.

Bij harde virtualisatie worden de aanwezige resources hardwarematig verdeeld over de aanwezige virtuele servers. Bij virtualisatie via een hypervisor neemt een aanwezige softwarelaag deze verdeling voor zijn rekening. De ondersteuning voor de gekozen hypervisor wordt niet door Centric geleverd en dient via de desbetreffende leverancier te lopen. Centric doet geen uitspraken meer over het gebruik van hypervisor.

Desktopvirtualisatie

Desktopvirtualisatie is grofweg in twee delen te splitsen. De virtualisatie vindt in beide gevallen plaats op een server: in de ene situatie functioneren de applicaties op de server zelf, in de tweede situatie ontvangt de aangesloten client een compleet op zichzelf staand besturingssysteem.

Server Based Computing

In de eerste variant spreken we van Server Based Computing. Een voorbeeld hiervan is Remote Desktop Services. De applicaties worden op een server geïnstalleerd en uitgevoerd. De beeldinformatie is zichtbaar op de client.

In deze virtualisatievariant moet de applicatie geschikt zijn om op een dergelijke terminalserver goed te functioneren. De clientsoftware draait op een serverbesturingssysteem. Dit is de reden waarom Centric zijn applicaties vrijgeeft op deze variant van desktopvirtualisatie.

Virtual Desktop Infrastructure

Bij de tweede variant (we spreken dan van Virtual Desktop Infrastructure of VDI) krijgt de gebruiker van afstand toegang tot een complete desktop. Deze desktop wordt aangeboden vanaf een server. Een voorbeeld hiervan is Citrix XenDesktop. In tegenstelling tot de vorige variant draait de applicatie op een clientbesturingssysteem.

Het beleid van Centric rond de VDI-variant is dat er geen specifieke vrijgavetrajecten voor uitgevoerd worden. De applicatie draait immers op een - weliswaar virtueel - clientbesturingssysteem. Hiervoor geldt de vrijgavematrix die in het onderdeel Clientplatformen staat weergegeven. Centric ondersteunt dit op basis van best-effort. Best-effort houdt in dat er geen formele ondersteuning wordt geboden en vanuit de onderhoudsovereenkomst geen verplichting is problemen op te lossen, maar dat Centric zal proberen meldingen op te lossen. Eventuele extra kosten die daarmee gemoeid zijn worden, in overleg met de klant, in rekening gebracht.

Applicatievirtualisatie

Bij applicatievirtualisatie draaien applicaties lokaal op een desktop, gebruikmakend van lokale systeembronnen, zonder dat de applicatie op de machine is geïnstalleerd. Er is een vergelijk mogelijk met op terminalservers gebaseerde toepassingen, met het grote verschil dat bij terminalservers de applicaties op een server draaien en bij applicatievirtualisatie de applicaties lokaal draaien.

Het beleid van Centric is dat er geen specifieke vrijgavetrajecten voor virtualisatie worden opgestart. De applicatie draait immers op een fysiek clientbesturingssysteem. Hiervoor geldt de vrijgavematrix die is weergegeven in het onderdeel Clientplatformen. Centric ondersteunt dit op basis van best-effort. Best-effort houdt in dat er geen formele ondersteuning wordt geboden en vanuit de onderhoudsovereenkomst geen verplichting is problemen op te lossen, maar dat Centric zal proberen meldingen op te lossen. Eventuele extra kosten die daarmee gemoeid zijn worden, in overleg met de klant, in rekening gebracht.

Versiebeleid Java Runtime Environment

In 2019 heeft Oracle het licentie- en ondersteuningsmodel aangepast en in lijn gebracht met de overige Oracleproducten. Er komen nu twee releases per jaar en er is een Long Term Support-model ingevoerd. Het belangrijkste gevolg voor onze klanten is dat er bij Oracle betaalde ondersteuning moet worden aangeschaft wanneer Java wordt ingezet voor zakelijk en commercieel gebruik.

De Oracle-producten die Oracle Java vereisen, zoals WebLogic Server, hebben geen aanvullende Javalicenties nodig. Dit omdat de licentie voor het gebruik van Oracle Java onderdeel is van de licentie van het desbetreffende Oracle-product.

Centric ontwikkelt zelf geen applicaties in Java, maar een aantal applicaties bevat wel componenten van andere leveranciers die Java gebruiken. Om deze klanten een alternatief te bieden voor de betaalde licentie JRE is besloten om ook de OpenJDK van Adoptium te certificeren.

Java Runtime Environment (JRE) van Oracle

Patches worden als download beschikbaar gesteld op de Oracle-support Portal. Hiervoor is zowel een account als een geldig supportcontract nodig. Centric bepaalt twee keer per jaar (op 1 april en 1 oktober) of de (Oracle Forms) applicaties succesvol werken met de op dat moment laatste versie van Oracle Java. Het toepassen van een andere (hogere) versie is

mogelijk. Indien er problemen ontstaan, verwijzen we onze klanten naar de laatst geteste versie (fallback-versie). Per 1 oktober 2024 geldt versie 1.8 update 421 als fallback-versie.

Java Runtime Environment (JRE) van Adoptium (OpenJDK)

Sommige Centricapplicaties gebruiken externe componenten die Java runtime vereisen. Om licentieredenen kan het wenselijk zijn om hier niet voor Oracle Java Runtime te kiezen. In die gevallen ondersteunt Centric één OpenJDK-variant namelijk de Eclipse Temurin Open Source Java SE van Adoptium (voorheen Adopt OpenJDK). OpenJDK van andere leveranciers is door Centric niet vrijgegeven en daarom kan Centric daar geen support op leveren.

Het is belangrijk om te benadrukken dat de ondersteuning van Adoptium (OpenJDK) uitsluitend geldt op producten en onderdelen waar geen Oracle Java ondersteuning vereist is (niet-Oracle branded componenten). De installatiemedia wordt op de website van Adoptium beschikbaar gesteld. De beschrijving hoe Oracle Java vervangen kan worden door de Java runtime van Adoptium is beschikbaar op de customerportal.

Browsers

De praktijk laat zien dat browsers in een heel hoog tempo worden aangepast, waardoor er meerdere versies per jaar beschikbaar komen. Centric stelt de werking van de applicaties tweemaal per jaar vast met de hoogst beschikbare versies van de webbrowsers op dat moment: op 1 april en 1 oktober. Hierbij worden nieuwe bevindingen als known issues genoteerd en zo mogelijk in volgende patches opgelost. Centric heeft per 1 oktober 2024 getest met de volgende browsers:

  • Chrome: 128.0.6613.85
  • Edge: 128.0.2739.63
  • FireFox 129.0.2

Safari wordt uitsluitend ondersteund voor de SaaS-oplossingen die Centric biedt. Applicaties die on-premises (kunnen) draaien, worden niet ondersteund bij het gebruik van Safari.

Microsoft Office

Centric ondersteunt de laatste en voorlaatste versie van de Microsoft Office Suite. Op dit moment zijn dat Office 2019 en Office 2021. Office 2024 is in oktober 2024 gereleased maar nog niet vrijgegeven door Centric. Ondersteuning voor Office 365 ProPlus vindt plaats op de zogeheten offlineversie van de werkplekonderdelen uit de Office Suite. Office 365 ProPlus bevat dezelfde programma's als de meest recente versie van het reguliere Microsoft Office-pakket. Microsoft Office 2019 en 2021 zijn traditionele Office-installaties die gebonden zijn aan een specifieke computer. Office 365 ProPlus is een service voor gebruikers die als abonnement beschikbaar is.

Oracle databaseclient

Het algemene advies vanuit Oracle is om de Oracleclient die gebruikt wordt om te verbinden naar de database qua versie gelijk te houden aan de versie van de database waarnaartoe verbonden wordt. Centric onderschrijft dit advies. Het is echter zo dat er altijd een migratieperiode is waar twee verschillende RDBMS-versies gebruikt worden. Daarom ondersteunt Centric het gebruik van dezelfde clientversie als de RDBMS-software, of maximaal 1 versie lager, mits deze door Oracle op het desbetreffende platform nog ondersteund wordt.

Patchbeleid

In onze digitale wereld is het zaak om de gebruikte software zo goed mogelijk bij te houden qua installatie van (security) patches. Voor de Windows- en Linux-platformen gold altijd al het advies om deze qua updates goed bij te houden.

Voor het patchen van de Oracle-software, te weten de Oracle RDBMS, Oracle WebLogic Server en de Oracle client, heeft Centric met de invoering van Oracle 19.x het beleid aangepast. Waar voorheen met dezelfde versie werd gewerkt, wordt nu sterk geadviseerd om de (security-)patches op de genoemde componenten zo snel mogelijk na publicatie te plaatsen.

Dit geldt voor de volgende componenten:

  • De gebruikte besturingssystemen, te weten Microsoft Windows, Red Hat Enterprise Linux, Oracle Linux;
  • Oracle RDBMS;
  • Oracle WebLogic Server;
  • Oracle Client;
  • Oracle Java;
  • Eclipse Temurin open Source Java SE (OpenJDK);
  • De gebruikte browsers;
  • De gebruikte versie van Microsoft Office.

Voor de onderdelen die voor één specifieke applicatie zijn geïnstalleerd, geldt dat het bijhouden van dat onderdeel via de updates van de desbetreffende applicatie wordt gedaan. Op die manier kan er door Centric gegarandeerd worden dat de applicatie ook daadwerkelijk blijft werken met de door Centric vrijgegeven versie van dat onderdeel.

Meer van het Productbeleidboek 2025