Common Ground

Centric onderschrijft de noodzaak van een vernieuwde, meer flexibele, gemeentelijke informatievoorziening en speelt daar ook op in. Het is een goede zaak dat gemeenten hierbij samen optrekken, de regie- en opdrachtgeversrol pakken en komen tot gezamenlijke informatiemodellen, definities en meer eenheid in de uitvoering. IT-dienstverleners zoals Centric hebben belang bij een goed afgestemde klantvraag, stevig opdrachtgeverschap en een goed functionerend beheer (governance) op standaarden en producten (software).

Wij kunnen ons goed vinden in de basisgedachte van Common Ground en in de geformuleerde architectuur- en realisatieprincipes. Dit hebben wij ook bekrachtigd door deelname aan het Groeipact. Volgens deze overeenkomst werken gemeenten, ketenpartners en leveranciers samen om Common Ground tot een succes te maken. Wij voelen ons mede-eigenaar van het Groeipact en zijn blij dat ook de Gebruikersvereniging Centric (GV) het groeipact heeft ondertekend. De GV heeft hierop een Regiegroep Common Ground ingesteld, die geregeld bij elkaar komt om samen met de VNG, Centric en andere marktpartijen de route en realisatie van de Common Ground-principes af te stemmen.

Eind 2022 is een herpositionering van Common Ground gestart. De reikwijdte en inhoud worden geconcretiseerd en randvoorwaarden, zoals governance en realisatie, worden in een vervolg gezamenlijk opgepakt. Gezamenlijk betekent: gemeenten, VNG en marktpartijen. Centric onderschrijft de noodzaak van een meer centrale sturing en is voorstander van een Common Ground Board. Het gezamenlijk vormgeven van strategie en uitvoering past bij de werkwijze die wij voorstaan op dit thema; samen met gemeenten, met de Gebruikersvereniging Centric. Samen een actieve bijdrage leveren aan het vormgeven van Common Ground.

Verschillen in urgentie

Tussen gemeenten onderling bestaan aanzienlijke verschillen in de benadering van Common Ground: waar sommige gemeenten al volop aan een invulling werken, heeft het voor andere minder prioriteit. De doelen en principes van Common Ground worden bestuurlijk breed gesteund. Ook op het niveau van informatiemanagers, informatiekundigen en IT-architecten is Common Ground bekend en gedragen. Binnen gemeenten zien we ‘dragers’ die actief betrokken waren bij de start en initiatieven nemen voor de doorontwikkeling van Common Ground. Ze zijn overtuigd van de toegevoegde waarde en de noodzaak van Common Ground en hechten aan de uitgangspunten. Aan de andere kant weten veel gemeenten nog geen brede invulling aan het thema Common Ground te geven.

Het mag duidelijk zijn: deze verschillen in urgentie leiden tot verschillende verwachtingen over hoe wij om kunnen gaan met deze vernieuwingsbeweging. Koplopergemeenten

verwachten dat wij Common Ground volledig omarmen en onze bedrijfsstrategie en oplossingen hierop aanpassen, terwijl meer behoudende organisaties verwachten dat we de ontwikkelingen wel volgen, maar er minder prioriteit aan toekennen. Voor ons is het zaak om samen met de GV zowel koplopers als ‘smart followers’ te horen en te werken aan een verbindende aanpak, zonder af te doen aan de gestelde doelen.

Centric levert een actieve bijdrage aan het invullen van de Common Ground doelstellingen.

Een voorbeeld hiervan is de architectuur die wij nastreven in ons applicatielandschap, zie de toelichting in het hoofdstuk Architectuur. We participeren in API-labs, spreken mee over governance en financieringsmodellen en ontwikkelen software.

Open Source

Centric ziet voor marktpartijen een belangrijke rol in het kader van beheer en onderhoud van (open source) softwareoplossingen. Daarom zijn wij eind 2024 www.samen-organiseren.nl gestart. Via dit concept bieden wij gemeenten de mogelijkheid om open source oplossingen te gebruiken, en daarbij onderhoud en support af te nemen. Ook de doorontwikkeling van open source oplossingen en componenten kan Centric voor haar rekening nemen. De samenwerking met de community kan hier ook onderdeel van zijn. Centric wil dit graag samen met gemeenten organiseren.

Ook levert Centric graag haar expertise in het ontwikkelen en beheren van informatie-uitwisselingsstandaarden. Bij de individuele producten vindt u diverse voorbeelden van concrete Common Ground-ontwikkelingen die wij binnen onze oplossingen hebben gerealiseerd of van plan zijn te realiseren.

Ten aanzien van de Haal Centraal en ZGW-API’s sturen wij aan op een marktbrede implementatie van deze nieuwe standaarden, waarbij niet vergeten moet worden om de bestaande standaarden binnen een redelijke termijn uit te faseren. Ook over dit proces denken we mee, adviseren wij en zullen we conform toekomstige afspraken acteren.

Gewoon dóen: initiatieven en projecten waar Centric aan bijdraagt

In de afgelopen jaren heeft Centric actief deelgenomen aan een aantal concrete Common Ground-initiatieven:

• Deelname aan API-labs en hackathons
  Centric heeft meegedaan aan vrijwel alle API-labs en hackathons en daarmee helpen aantonen dat Common Ground kan werken. Concreet betreft dit vooral het opstellen van specificaties van API’s (bijvoorbeeld API verwerkingslogging en Blauwe Knop) en een eerste beproeving daarvan. Wij hebben geparticipeerd in de API-labs voor het beproeven van de Notificatie API.
  
• Centric Leefomgeving: ontwikkeld volgens Common Ground-principes
  Om de uitvoering van de Omgevingswet te ondersteunen, hebben we de nieuwe oplossing Centric Leefomgeving ontwikkeld. Bij de ontwikkeling van deze oplossing hebben we zoveel mogelijk de Common Ground-principes toegepast. Daarmee hebben we ervoor gezorgd dat deze oplossing aansluit bij de huidige en toekomstige informatiebehoefte van gemeenten.
  
• Vernieuwing van applicaties op basis van Common Ground-architectuur en API’s
  In de doorontwikkeling van onze on-premise software naar volwaardige SaaS-oplossingen passen we de architectuur van Common Ground toe en realiseren we steeds meer koppelingen op basis van moderne API-technieken.
  
• Bevragen Basisregistratie Personen via Haal Centraal API vanuit Centric Begraven en eDiensten Burgerzaken
  Centric heeft met Centric Begraven de Haal Centraal-principes gerealiseerd en deze samen met de gemeente Den Haag concreet in productie genomen. Verder zijn diverse eDiensten Burgerzaken in staat om gebruik te maken van de Haal Centraal API-koppeling, om daarmee uitsluitend de noodzakelijke persoonsgegevens op te nemen in meerdere systemen.
  
• API ‘Blauwe knop’ Sociaal Domein
  Centric is mede-initiatiefnemer van deze API. Doel is om de schuldpositie van cliënten in beeld te krijgen met behulp van een API, waarmee gegevens actueel zijn en niet meer dan noodzakelijke gerepliceerd worden.
  
• Aansluiting oplossingen Haal Centraal API’s o.b.v. eServices (transformatie StUF – API’s)
  Centric heeft oplossingen ontwikkeld die het mogelijk maken om tijdens de transitiefase van Common Ground gebruik te maken van nieuw ontwikkelde REST API’s naast bestaande StUF-koppelingen.
  
• Integratieplatform (laag 3 Common Ground)
  Het toekomstige applicatielandschap van de lokale overheid kenmerkt zich door een groot aantal API’s waarmee processen, functionaliteit en data aan elkaar gekoppeld worden. Het beheer hiervan is complex en zal goed gemanaged moeten worden. Dit betreft de derde laag in de Common Ground-architectuur: de integratielaag. Wij ontwikkelen een oplossing die API’s van onze SaaS-oplossingen efficiënt en gecontroleerd beschikbaar stelt. Deze oplossing kan als onderdeel van ons API Management-platform (Centric Connect) breder worden ingezet om deze laag van Common Ground in te vullen.
  
• Adoptie Common Ground-standaard Haven
  Centric ondersteunt in haar cloudoplossingen de Haven-standaard, die het mogelijk maakt om ‘gecontaineriseerde’ oplossingen te hosten.
  
• API Privacy Logging
  Wij zijn mede-initiatiefnemer van de API-definitie voor verwerkingslogging. Hiermee is het voor organisaties mogelijk om over alle Centricapplicaties die persoonsgegevens verwerken, verantwoording af te leggen in de richting van betrokkenen en de eigen organisatie. Deze nieuwe versie van privacylogging zal als uitbreiding worden toegevoegd aan Privacy Workspace. Daarmee kunnen alle applicaties die persoonsgegevens verwerken volgens de nieuwe standaard privacylogging aanleveren. Op termijn zullen ook de Centricapplicaties privacylogging aanbieden op basis van deze eerste versie van een nieuwe standaard.
  
• Marktbreed voorstel ZGW-API’s
  Centric is mede-initiatiefnemer van het marktbrede voorstel om de ZGW-API’s binnen alle relevante oplossingen voor de lokale overheid in Nederland beschikbaar te krijgen. In dit voorstel worden gemeenten opgeroepen om gelijktijdig aan alle toeleverende marktpartijen opdracht te geven om de nieuwe informatie-uitwisselingsstandaard te implementeren en daarnaast binnen afzienbare termijn de bestaande standaard uit te faseren. Samen met de gemeente Rotterdam is binnen Centric Burgerzaken de aansluiting op het centrale Zaaksysteem via ZGW-API’s gerealiseerd.
  
• Aansluiting pilots BRP API
  Centric neemt deel aan de pilottrajecten waarin het principe van ‘eenmalig vastleggen en meervoudig gebruik’ wordt beproefd. Een voorbeeld hiervan zijn de pilots voor de BRP Bevragen-API. De ambitie is om in alle Centric-oplossingen die persoonsgegevens verwerken, de mogelijkheid te bieden de bevraging ervan via de Haal Centraal-API Personen te laten verlopen. Belangrijk is daarbij dat voorzien gaat worden in landelijk gestandaardiseerde signalering op mutaties in de aangeleverde gegevensset, zoals dat mogelijk is binnen de StUF-berichten.
  
• Gemeentelijk GegevensModel (GGM)
  Het Gemeentelijk Gegevensmodel (GGM) is een logisch gegevensmodel met daarin alle beleidsterreinen van de gemeente. Het is de ambitie van Centric om bij de ontwikkeling van het Centric Dataplatform, aan te sluiten bij de modellering van gegevens conform GGM. Zie ook: https://gemeente-delft.github.io/Gemeentelijk-Gegevensmodel/
  
• Federatieve Service Connectiviteit (FSC)
  Technische interoperabiliteit ondersteunen en gegevensuitwisseling binnen en tussen (overheids)organisaties uniformeren: dat is het doel van de standaard Federatieve Service Connectiviteit (FSC). Centric onderschrijft de behoefte / noodzaak om gegevensuitwisseling tussen overheidsorganisaties te standaardiseren. Uitgangspunt voor Centric is daarbij dat gebruikgemaakt kan worden van bestaande, beproefde oplossingen, die in de markt beschikbaar zijn.

Wat mogen gemeenten van Centric verwachten?

De transitiefase naar een informatievoorziening die is gestoeld op de Common Ground-principes zal nog geruime tijd duren. In de afgelopen jaren is een aantal veelbelovende Common Ground-initiatieven gestart. Als één van de koplopers binnen het Groeipact zet

Centric deze aanpak de komende jaren graag voort. Onze softwareoplossingen en dienstverlening helpen jou en andere organisaties om deze ontwikkelingen te volgen.

Samen met gemeenten en andere betrokken partijen passen we het applicatielandschap stap voor stap aan. Op die manier blijven continuïteit en kwaliteit gewaarborgd. Daarvoor werken we nauw samen met de Gebruikersvereniging Centric. In de Regiegroep Common Ground worden de migratiestrategie, financiering, prioritering en governance besproken en vormgegeven.

Vanuit de lokale overheid verwachten wij de bereidheid om daarbij het opdrachtgeverschap te professionaliseren. Bij nieuwe ontwikkelingen nemen wij de grondgedachte van Common Ground als basis, volgens de afspraken in het Groeipact.

Lees ook onze Position Papers Common Ground

Lees dit artikel voor een meer uitgebreide reactie op Common Ground en onze aanbevelingen hierover. Ook schrijft Eddy van de Werken regelmatig een blog over de ontwikkelingen binnen Common Ground. Deze zijn op de website Centric Insights te vinden