In de afgelopen jaren hebben gemeenten er flink meer taken bij gekregen – Jeugdzorg, de AWBZ, de bredere verantwoordelijkheden in de Participatiewet – terwijl de budgetten alleen maar slonken. Hier is een deadline, zei het Rijk, geven jullie er zelf invulling aan? Geen wonder dat het – zelfs zeven jaar na in de invoering van de decentralisaties – nog zoeken is naar de beste uitvoering van die vaak complexe, oh zo belangrijke zorgplicht van gemeenten aan hun inwoners.
1. Een integraal klantbeeld
Om in een casus te bepalen hoe het hulpverleningstraject eruitziet, is een complete en actuele situatieschets onmisbaar. Welke problemen spelen er allemaal? Zijn er schulden? Is er sprake van een verslaving? Spijbelen de kinderen? Een duurzame oplossing begint bij het zorgvuldig in kaart brengen van de situatie van de cliënt. Veel informatie daarover is bij de gemeente en bij hulpverleningsinstanties al bekend, maar verspreid over verschillende afdelingen en backend-systemen. De oplossing: alle relevante gegevens uit die systemen op één plek bijeen brengen, met toegang voor alle betrokken zorgpartijen en onder toezicht van één regisseur.
2. Een dedicated sociale regie-systeem
Maatschappelijk werk, woningbouw, verslavingszorg, de wijkagent: ze werken veelal in hun eigen applicaties. En dan is het niet gegeven dat partijen elkaar goed op de hoogte houden. Overzicht, regie voeren en een integrale aanpak vragen om één systeem dat gevuld is met gekoppelde gegevens waar meerdere ketenpartners bij kunnen. Met doordachte processen, geautomatiseerde en checks die zorgen voor minder fouten en efficiënter werken.
3. Flexibel werken: een tool die meebeweegt
Naast een totaal klantbeeld is ook flexibiliteit een belangrijke voorwaarde; de toegang tot hulpverlening verschilt namelijk per gemeente. Bij de ene gemeente is het maatschappelijk werk, de andere heeft een inloopplek, soms fungeert een telefonisch klantcontactteam als eerste filter. Veel gemeenten werken met sociale wijkteams, in vaak afwisselende samenstelling van eigen en externe medewerkers. Het sociaal domein van grote en kleine gemeente varieert bovendien in omvang en complexiteit. Geen wonder dus dat gemeenten een eigen werkwijze en dossiervormen ontwikkelen die passen bij hun eigen situatie.
4. Geef de inwoner meer eigen regie
Een ondersteuningsplan maak je samen met de inwoner. Die staat ook zelf aan het roer en is daarmee medeverantwoordelijk voor de hulpverlening en verbetering van de eigen situatie. Hulpverleners vinden dat soms lastig, maar meer verantwoordelijkheid maakt mensen juist sterker. Goede ondersteunende dienstverlening – ook digitale – stimuleert zelfredzaamheid.
