Het werk van de gemeentelijk toezichthouder verandert door de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Deze wetten bieden kansen voor slimmer en efficiënter toezicht. Zeker als je technologie gaat inzetten om de kennis en ervaring van de toezichthouder aan te vullen.
Toezicht nieuwe stijl
De Omgevingswet en daarmee de Wkb zijn opnieuw uitgesteld, maar ze komen er zeker aan. Het uitstel biedt gemeenten de kans om zich nog beter voor te bereiden. Voor wat betreft het toezicht ligt die kans in het slimmer en efficiënter organiseren, in nog meer projectgericht en integraal werken. Met projectgericht toezicht controleer je een specifiek gebied of soort gebouw. Bijvoorbeeld alle parkeergarages met een bepaalde constructie, of alle voetbalstadions. Met integraal toezicht controleer je met meerdere partijen tegelijkertijd. Dat is heel efficiënt en effectief, omdat je een gecoördineerd advies kunt maken. Het scheelt niet alleen tijd voor de gebruiker, ook voor de toezichthouders is het efficiënt omdat je ter plekke met elkaar kunt bespreken wat nodig is. Deze manieren van toezicht zijn al gebruikelijk bij grotere en complexe inrichtingen. Het kan op meer plekken meerwaarde bieden en ik vind dat het daar dan ook meer mag gebeuren. De Omgevingswet biedt er ruimte voor: het bundelt meerdere wetten tot één wet, waardoor regels beter op elkaar zijn afgestemd. Een kans voor projectgericht en integraal toezicht!
Het werk van de toezichthouder verandert door technologie. Ook daar zie ik mooie kansen om toezicht en handhaving te verbeteren. Een toezichthouder weet uit ervaring in welke wijken je extra moet opletten of welke (soort) bedrijven extra aandacht nodig hebben. Dat Fingerspitzengefühl kun je straks beter onderbouwen met informatie uit data. Onder de Omgevingswet wordt alle informatie gekoppeld aan een activiteit, in 1 systeem. De kwaliteitsborger gaat veel gegevens leveren. Daarmee krijg je een schat aan informatie, die je kunt gebruiken voor risicogestuurd werken. Je kunt zelflerende algoritmes inzetten, zodat je misschien zelfs kunt voorspellen waar handhaving nodig is. Dat is nog toekomstmuziek, maar de ontwikkelingen gaan snel. Toezichthouders kunnen met hun kennis en ervaring deze algoritmes leren waar ze rekening mee moeten houden en de noodzakelijke controles doen op de uitkomsten van de analyses. Het wordt een samenspel tussen technologie en toezichthouder.
Ik zie eigenlijk alleen maar voordelen van de Omgevingswet en de Wkb voor het werk van de toezichthouder. Het werk zal veranderen, het zal slimmer worden omdat je gerichter te werk kunt gaan en technologie je daarbij ondersteunt. Als toezicht efficiënter en daardoor effectiever wordt, dan gaat de foutmarge omlaag doordat mensen zich ook beter aan de regels houden. En dat komt uiteindelijk de kwaliteit van onze leefomgeving ten goede.
