Inwoners zelf laten meedenken en mee-ontwerpen bij de inrichting van hun wijk maakt stadsontwikkeling meer inclusief. Het helpt bovendien bij het oplossen van de ingewikkelde ruimtelijke puzzel die de inrichting van de openbare ruimte in toenemende mate is. De gemeente Rotterdam deed ervaring op met een innovatieve manier van co-creatie met inwoners.
In deze sessie op de strategische conferentie vertellen Arjen Wijnands, projectleider Co-creatie Digitale Stad (gemeente Rotterdam) en Sander Meinders, business unit manager Innovatie (Centric) meer over deze manier van co-creatie. Meinders vertelt over Furban, een ontwerpplatform en een app die gebruikmaakt van Augmented Reality (AR). Inwoners kunnen via de app, die in de appstore is te downloaden, op locatie de plannen voor die locatie zien. Een VR-bril is niet nodig. Meinders laat zien hoe het werkt: als inwoner log je in met een code en maak je een gebruikersnaam aan. Je kunt vervolgens projecten die de gemeente in de app heeft gezet bekijken en afhankelijk van de fase van het project, opties kiezen of zelf mee-ontwerpen. Dit gaat heel gebruiksvriendelijk, het doet denken aan hoe de IKEA-keukenplanner werkt, of het computerspel Minecraft. Bij de inrichting van een pleintje kunnen inwoners bijvoorbeeld zelf speeltoestellen, meubilair en vuilnisbakken plaatsen. Wijnands: “Omdat het werkt met beeld, begrijpen de meeste mensen het meteen. Het werkt heel inclusief.”
Groter bereik
Wijnands deelt enkele praktijkvoorbeelden van hoe Rotterdam de toepassing gebruikt, voor de herinrichting van het Slotboomplein en de Platostraat. De gemeente plakte op de locatie waar het om ging, QR-codes op de stoep. Die konden inwoners via de app op hun mobiele telefoon scannen en dan kregen ze het project te zien, geprojecteerd op de locatie. “Er was veel animo voor. Twintig procent van de mensen deed er vervolgens iets mee, zij gingen ontwerpen. De mensen die niet willen ontwerpen ervoeren het ook als prettig, omdat ze meteen een goed beeld kregen van de plannen,” vertelt Wijnands. Hij noemt het tool een goede manier om inwoners bij de gemeentelijke plannen te betrekken. “Je moet er geen wonderen van verwachten natuurlijk, we bereiken niet meteen iedereen. Maar het bereik is wel een stuk groter dan de traditionele bewonersavonden, waar een opkomst van vijftien mensen al goed is.” Het is nu zaak om deze toepassing voor meer projecten in Rotterdam te gebruiken, zodat het bekender wordt en meer inwoners het gaan gebruiken. “Voor het eerste project dat we hiermee deden, werd het ontwerp veertig keer via de app bekeken. Bij het tweede project was dat al honderd keer. Bij een ander project waren we de QR-codes nog aan het opplakken toen mensen ons al vroegen of we het ontwerp konden laten zien!”
Een 3D-weergave van de stad
De app kan op verschillende manieren worden gebruikt, afhankelijk van wat de gemeente ermee wil. Inwoners kunnen worden uitgenodigd om mee te ontwerpen of te kiezen tussen een aantal opties. De app kan ook worden gebruikt om op bijeenkomsten plannen voor een locatie te laten zien. Als je wilt weten wat er mogelijk is, dan raad Wijnands aan de app te downloaden: “Al onze projecten staan erin.” Furban staat niet op zichzelf in Rotterdam, vertelt hij. “Een basisprincipe van co-creatie in de Digitale Stad is dat we zoveel mogelijk in 3D met elkaar delen. We leggen nu een infrastructuur neer waarin we dit soort toepassingen kunnen verbinden aan een 3D-weergave van de stad.” Door die infrastructuur, Open Urban Platform (OUP) genaamd, kunnen bijvoorbeeld simulaties, zoals hittestressberekeningen, geïntegreerd worden in platforms zoals Furban. Het doel is om OUP operationeel te hebben in 2024, vertelt Wijnands. De stad wil dan ook een link leggen met het participatieplatform Mijn.Rotterdam.nl, zodat projecten via dat platform toegankelijk zijn. Datamanagement en eigendom van data wil Rotterdam in de toekomst ook via OUP regelen. Zodat de data uit de toepassingen beschikbaar blijven voor de gemeente, ook als de gemeente bijvoorbeeld overstapt op een andere toepassing. “Als je dit soort toepassingen op grotere schaal in je stad wilt gebruiken, dan moet je dit soort dingen regelen,” adviseert Wijnands. Furban biedt, met de andere digitale tools die de gemeente gebruikt, een kans om op een inclusieve manier inwoners te betrekken bij de inrichting van de stad, concludeert hij.
